Finansal hizmetler inovasyonu: Açık bankacılık

Abstract

Teknolojide ve veri kullanımında yaşanan gelişmeler, birçok sektörü olduğu gibi bankaları ve finansal hizmetler sunan diğer kuruluşları da derinden etkilemiştir. Giderek artan internet erişimi, finansal hizmet sunumunu şubelerden akıllı mobil cihazlara yönelterek hizmet sunan kuruluşların dijital kanallara yönelimini artırmıştır. Bunun bir sonucu olarak rekabetin yoğun olarak yaşandığı bu alandaki hizmetlerin, finansal teknoloji (FinTek) şirketleriyle daha çok iş birliği içerisinde sunulması kaçınılmaz hâle gelmiştir. Bireylere ait olan bankalardaki verilerin, bireylerden izin alınarak üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarıyla paylaşımını sağlayan açık bankacılık prensibi; dijital bankacılığın ileri bir aşaması olarak, bankalarla FinTek şirketlerinin iş birliğine yöneldiği bu alanda güçlü bir şekilde ortaya çıkmıştır. Dijital dönüşüm çerçevesinde açık bankacılık, İngiltere ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin öncülüğünde birçok ülkede, yasal zorunluluk hâline gelmiştir. Hızlı, güvenli, rekabetçi ve verimli finansal hizmetlerin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere AB'de İkinci Ödeme Hizmetleri Direktifi (PSD2) gereğince açık bankacılık uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye'de de 2020 yılında atılan adımlarla açık bankacılığın mevzuat altyapısı AB'ye uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Bu tez çalışmasında açık bankacılığın gelişimi incelenerek Türkiye'deki düzenleyici kurumların atacağı adımlara yönelik değerlendirme yapılmıştır. Çalışmada sözkonusu alanın arka planı literatür taramasıyla verildikten sonra dijital dönüşüm ve dijital teknolojiler tanıtılmış ve bu kavramların finansal hizmetler sektöründe ne şekilde karşılık bulduğu değerlendirilmiştir. İzleyen bölümde Türkiye'de bankacılığın gelişimi ve dijital bankacılıkla ilgili temel hukuki düzenlemeler ele alınmıştır. Takip eden bölümde açık bankacılık kavramının doğuşu PSD2 bağlamında incelenerek farklı ülkelerin bu kavrama yaklaşımı ve şirketlerin izleyebilecekleri stratejiler açıklanmıştır. Son bölümde ise Türkiye'ye yönelik değerlendirmeye yer verilmiştir.

Developments in technology and data usage have deeply affected banks and other institutions providing financial services, as well as many industries. Increasing internet access has increased the orientation of service providers to digital channels by shifting financial service delivery from branches to smart mobile devices. As a result of this, it has become inevitable that services in this field, where competition is intense, will be offered in more cooperation with financial technology (FinTech) companies. The principle of open banking that enables the sharing of data in banks belonging to individuals with third party service providers by obtaining permission from individuals; As an advanced stage of digital banking, it has emerged strongly in this area that banks and FinTech companies have turned into cooperation. Within the framework of digital transformation, open banking has become a legal requirement in many countries pioneering of the United Kingdom (UK) and European Union (EU) countries. Open banking started to be implemented in order to provide fast, secure, competitive and efficient financial services in accordance with the Second Payment Services Directive (PSD2) in the EU. Turkey has started to be carried out the legislative infrastructure of open banking in accordance with the EU's legislation in 2020. This thesis analyzed the development of banking in the study was made clear assessment of the regulatory authorities for steps taken in Turkey. After giving the background of the subject area with a literature review, digital transformation and digital technologies were introduced and how these concepts are corresponded in the financial services sector was explained in the study. In the following chapter, development of banking in Turkey and main legislations related to digital banking are discussed. In the chapter that follows this, the emergence of the concept of open banking is examined in the context of PSD2, and different countries' approach to this concept and strategies that companies are able to follow are explained. In the last chapter, the evaluation of the open banking steps for Turkey is given.