Emniyet Kemeri Kullanıyor muyuz? Türkiye’de ve İstanbul’da Emniyet Kemeri Kullanım Oranları

Abstract

GİRİŞ: Trafik kazaları ve bu kazalara bağlı ölümler ve yaralanmalar bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir problemdir. Gözlem çalışmaları ilgili önlemlerin belirlenebilmesi için öncelikle problem olduğu düşünülen duruma yönelik yapılabilecek çalışmalardan biridir. AMAÇ: Bu çalışmanın amacı Türkiye genelinde ve İstanbul özelinde emniyet kemeri kullanım oranlarının incelenmesidir. YÖNTEM: Bu kapsamda, Emniyet Genel Müdürlüğü ve ODTÜ Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi işbirliği ile Türkiye’de 81 ilde eş zamanlı emniyet kemeri kullanımı gözlemleri yapılmıştır. Yıllar arasındaki değişimleri değerlendirebilmek için gözlemler yılda bir kez olmak üzere 2013-2014-2016 yıllarında devam etmiştir. BULGULAR: Türkiye’deki genel emniyet kemeri kullanım oranı 2013 yılında sürücüler için %43.6 iken ön koltuk yolcuları için %35.9’dur. 2016 yılında ise bu oranlar sırasıyla %50.1’e ve %40.6’ya yükselmiştir. İstanbul özelinde baktığımızda ise değerler sürücüler için 2013 yılında %49.9 ve ön koltuk yolcuları için %42.6’dir. 2016 yılında ise İstanbul’daki sürücülerin kemer kullanım oranları %43.6’a düşmüşken, ön koltuk yolcularının oranı%34.9’a düşmüştür. SONUÇ: Türkiye’de pek çok ilde ve İstanbul’da sürücülerin, ön koltuk yolcularından daha yüksek oranda emniyet kemeri kullandığını görülmektedir. Ayrıca, şehirdışı yollarda daha fazla emniyet kemeri kullanıldığı görülmüştür. Araç tiplerine yönelik yapılan karşılaştırmalarda, şahsi araç sürücülerinin ve ön koltuk yolcularının, diğer araç sürücüleri ve ön koltuk yolcularından daha yüksek oranda emniyet kemeri kullandığı bulgulanmıştır. Emniyet kemeri kullanımını artırmak için ülke genelinde veya İstanbul gibi bölgesel alanlarda yapılacak uygulamalarda (örn., denetim, kampanya vb.) bu farklılıklar dikkate alınmalıdır. Ayrıca, bu faaliyetlerin planlanması, uygulanmasından sonra veri temelli izleme ve değerlendirme çalışmaları yapılması, uygulamaların etkinliğini değerlendirebilmek için önemli bir adım olacaktır.