İslam Hukuku ve Dereceli Mantık İlişkisi

Abstract

We have been making frequent and evaluations in our social and scientific life. Sometimes we encounter uncertainties due to incomplete information or technical impossibilities. In these cases we need multiple logic to express events accurately. L. A. Zadeh (Lotfi Aliasker Zadeh) is the first person to put. He named it L. A. Zadeh Fuzzy Logic. In this study we will use the term “graded logic” as its Turkish equivalent. We can see similarities between Islamic law and graded logic in many respects. In fact, all acts and words of person has a value and a degree in the presence of God in Islamic law. These ratings come up with concepts such as Farz, vacip, circumcision, obscenity, mekruh, haram, etc. In this study, we will give examples of similarity relations between graduated logic and Islamic law.

Sosyal ve bilimsel hayatımızda sık sık ölçme ve değerlendirmeler yapmaktayız. Bazen eksik bilgi veya teknik imkânsızlıklar sebebiyle belirsizliklerle karşılaşırız. Bu durumlarda olayları doğru ifade edebilmek için çoklu mantığı ihtiyaç duyarız. Bunu ilk kez ortaya koyan L. A. Zadeh’dir (Lotfi Aliasker Zadeh). O, bu mantığa L. A. Zadeh Fuzzy Logic adını vermiştir. Bu çalışmamızda onun Türkçe karşılığı olarak biz “dereceli mantık” kavramını kullanacağız. İslam hukuku ile dereceli mantık arasında birçok açıdan benzerlikler görebilmekteyiz. Nitekim İslam hukukunda kişinin tüm fiil ve sözlerinin Allah huzurunda bir değeri ve derecesi vardır. Bu derecelendirmeler farz, vacip, sünnet, müstehap, mekruh, haram, gibi kavramlarla karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmamızda dereceli Mantık ile İslam hukuku arasındaki benzerlik ilişkilerine örnekler vereceğiz.