İstanbul Sanat ve Edebiyat dergisi (1953-1957) inceleme-dizin

Abstract

Bilindiği gibi 1950'lerin başında Türkiye'deki siyasi ortam köklü şekilde değişir. Bu değişim toplumun pek çok alanı gibi kültür, sanat ve edebiyat ortamlarını da etkilemiştir. Örneğin çok partili dönemin başlaması ile sanat ve edebiyatta çok sesliliğin geliştiği ifade edilebilir. Özellikle genç kesimin çıkardığı çok sayıda dergi bu ortamı zenginleştirir. Ancak çıkan dergilerden pek çoğu da kısa sürede kapanır. Böyle bir ortamda İstanbul Sanat ve Edebiyat dergisi Mehmet Kaplan öncülüğündeki geniş kadrosu ile edebiyat ve fikir dünyasında dikkat çeker. Mümtaz Turhan, İbrahim Kafesoğlu, Ahmet Kutsi Tecer, Sait Faik Abasıyanık, Âsaf Hâlet Çelebi, Tarık Buğra gibi sanat ve bilim alanının önemli isimleri derginin kaliteli içeriğinde pay sahibidir. Buna rağmen derginin akademik ortamda günümüze dek gözden kaçırıldığı anlaşılmaktadır. İstanbul Sanat ve Edebiyat, Kasım 1953'ten Şubat 1957'ye dek otuz dokuz sayı devam eder. Bu dönemde, ülkenin hemen her alanda tesiri altında kaldığı koşulsuz Batılılaşma fikrine alternatif getirmeye çalışır. Türk-İslam-Batı sentezi şeklinde ifade edilebilecek düşüncesini yalnız teklif etmekle kalmaz. Düşünce ve sanat alanındaki yazılı ve görsel metinleri ile bu yaklaşımı tatbik eder. Bu sayede İstanbul Sanat ve Edebiyat dergisi, Türkiye'nin modernleşme sürecinde izleri görülen söz konusu sentez teorisine Cumhuriyet sonrası dönemde canlı, yenilenmiş ve incelemeye değer bir örnek sunar.

As is known, the political environment in Turkey in the early 1950s changed so radically. This change has affected the cultural, artistic and literary environments as well as many other areas of society. For example, with the beginning of the multi-party era, it can be stated that polyphony has developed in art and literature. Especially, many magazines published by the young people enrich this environment. However, many of the magazines are closing in a short time. In such an environment, it attracts attention in the world of literature and ideas with its large staff led by Mehmet Kaplan, the İstanbul Sanat ve Edebiyat magazine. The names such as Mümtaz Turhan, İbrahim Kafesoğlu, Ahmet Kutsi Tecer, Sait Faik Abasıyanık, Âsaf Hâlet Çelebi and Tarık Buğra have a share in the quality of the magazine. However, it is seen that the journal has been overlooked in the academic environment. From November 1953 to February 1957, İstanbul Sanat ve Edebiyat continued with thirty-eight points. In this period, he tries to bring an alternative to the idea of unconditional Westernization which the country is influenced in almost every field. Not only does it propose the idea that can be expressed as a Turkish-Islamic-Western synthesis. In this way, İstanbul Sanat ve Edebiyat magazine, Turkey's modernization process in question live tracks seen in the period after the Republic of theory, renovated and offers an example worth checking out.