İş Yaşamında Üretkenlik Karşıtı Davranışlar : Ayrımcılık ve Adaletsizlik Algıları ile Olumsuz Duyguların Etkileri

Abstract

In this research; perceived discrimination, perceived injustice, negative emotions and counterproductive work behaviors (CWB) were investigated. In this study both qualitative (in-depth interviews) and quantitative (survey) research methods were used. Content analysis, factor analysis, independent samples t-test, correlation analysis, one-way ANOVA and multivariate hierarchical regression were conducted on the data collected from 381 participants. Results of the study supported the theoretical framework in which perceived discrimination and perceived injustice increased CWB together with the moderator effect of negative emotions. Also, it was shown that school; home-township, world view/ideology and age criteria were very important as bases of discrimination and increased perceived injustice. Also, informational injustice was found to have a huge effect on CWB. Keywords: organizational injustice, workplace discrimination, counterproductive work behaviors, negative emotions

Bu çalışmada; ayrımcılık algısı, adaletsizlik algısı, olumsuz duygular ve üretkenlik karşıtı iş davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma kapsamında hem nitel (derinlemesine mülakatlar) hem de nicel araştırma yöntemleri (anket çalışmaları) kullanılmıştır. 381 kişiden toplanan veriye içerik analizi, faktör analizi, bağımsız örneklemler t testi, korelasyon analizi, tek yönlü varyans analizi ve çok değişkenli hiyerarşik regresyon uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçları; ayrımcılık algısının, adaletsizlik algısının ve olumsuz duyguların ara bulucu etkisiyle ÜKD'yi arttırdığına yönelik oluşturulan kuramsal çerçeveyi desteklemektedir. Ayrıca; okul, hemşericilik, hayat görüşü/ideoloji ve yaş kriterleri üzerinden ayrımcılığın cinsiyete dayalı ayrımcılık kadar örgüt içerisinde önemli bilgisel adaletsizlik algısının ÜKD üzerinde büyük etkisi ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: örgütsel adaletsizlik, işyerinde ayrımcılık, üretkenlik karşıtı iş davranışları, olumsuz duygular