On Yil Süreli Denetim Yasağinin Kapsamini Genişleten Anayasa Mahkemesi İçtihadi: Anayasaya Uygunluk Denetiminde Sessiz Bir Geri Adım

Abstract

1982 Constitution has adopted concrete and abstract constitutional review of legislation like its predecessor 1961 Constitution. However, there are substantial differences between ihe two constitutions as regards to ihe abstract and concrete review of legislation. One of the significant poinis where ihe 1982 Constitution departed from ihe 1961 Constitution is vested in the Article 152 İV which states ihat “no allegation of unconstitutionality shall be made with regard to ihe same İegal provision until ten years elapse after publication in the Official Gazette of he decision of the Constitutional Court dismissing the application on its merits.” The docirine and ihe Constitutional Court have been accepting that the so called “ten-year prohibition on constütutional review” could only start after a dismissal decision of the Constitutional Court which shall be given upon a concrete review. However, ihe Turkish Constitutional Court recentiy gave decisions which prove that it changed its interpretation with regards to the regulation and started to state hat “ten-year prohibition of (he constitutional review” may start also after a dismissal decision of is own given upon an abstract review. This interpretation of he Constitutional Court extended the scope of ihe prohibition, which is open to CrİİCİSMS.

1982 Anayasasi, 1961 Anayasasi gibi kanunlarin Anayasa'ya uygunluğunun denetiminde hem somut, hem de soyut norm denetimine yer vermiştir. Bununla birlikte, iki anayasanin bu denetim yollarina ilişkin düzenlemeleri arasinda önemli farkliliklar da bulunmaktadir. 1982 Anayasasi'nin 1961 Anayasasi'ndan ayrildiği önemli noktalardan bir tanesi 1982 Anayasasi'nin 152. maddesinin 4. fikrasinda düzenlenmiştir: “Anayasa Mahkemesinin işin esasina girerek verdiği red kararinin Resmi Gazetede yayimlanmasindan sonra on yil geçmedikçe ayni kanun hükmünün Anayasaya aykiriliği iddiasiyla tekrar başvuruda bulunulamaz.” Doktrin, “on yil süreli denetim yasaği” olarak adlandirdiği söz konusu yasağin ancak bir somut norm denetimi sonucunda verilen iptal kararindan sonra başlayabileceğini savunmuştur. Ancak, Anayasa Mahkemesi, son yillarda verdiği kararlarla, on yil denetim yasağinin bir iptal davasi sonucunda verilen ret kararindan sonra da başlayacağini kabul etmiştir. Bu yorum, on yil denetim yasağinin kapsamini genişletmesi nedeniyle eleştirilmektedir.