Farklı Plaftormlarda Kullanılan Benzer Helikopter Motorlarının Güvenilirlik Analizi Yaklaşımı

Abstract

Günümüz havacılık dünyasında birçok üretici firma, çeşitli görev profillerine sahip farklı sınıflardaki hava araçlarına benzer hava aracı motoru entegre etmekte ve kullanıcılarına sunmaktadır. Yeni bir hava aracı motoru geliştirmenin maliyetinin yüksek olması, takvimsel sınırlamalar ve sertifikasyon süreçlerinin zorluğu, üretici firma tarafından başka platformlarda uzun süreler kullanılmış ve tecrübe edilmiş motorların yeni geliştiren platformlara entegre etmesini önemli hale getirmektedir. Bu çalışma, hafif sınıf taarruz helikopterinde kullanılan turboşaft motorunun orta sınıf genel maksat helikopterinde kullanıldığı durumdaki güvenilirlik analizlerini kapsamaktadır. Hafif sınıf taarruz helikopterinde kullanılan motorun; güvenilirlik analizi hesaplamaları uzun yıllar süren sertifikasyon testleri, motor dayanım testleri, performans analizleri ve platform / motor entegrasyon testlerinden elde edilen saha verileri analiz edilerek gerçekleştirilmektedir. Aynı motorun orta sınıf genel maksat helikopterinde kullanıldığı durumda, güvenilirlik değerlerinin farklı uçuş ve görev profillerine göre yeniden hesaplanması ihtiyacı doğmaktadır. Turboşaft motorun kompresör, gaz jeneratör türbini, güç türbini, yanma odası, şaft, disk gibi temel komponentleri gerilme/kopma, korozyon ve Düşük Çevrimli Yorulma (Low Cycle Fatigue) hata modlarına sahiptir. Platform görev profiline göre hesaplanan Toplam Motor Döngüsü (Total Accumulated Cycle) parametresi her iki platform için elde edilerek düşük çevrimli yorulma ölçekleme faktörü hesaplanmıştır. Farklı görev profillerine göre dağılımı çıkartılan gaz jeneratör türbin giriş sıcaklık değerinden ise(T4,5) gerilim / kopma, korozyon ölçekleme faktörü hesaplanmıştır. Ölçekleme faktörleri halihazırda var olan hata oranları ile çarpılarak yeni durumdaki hata oranları hesaplanmıştır.