Dr. Nuriye Peker’in 1961 Tarihli Zavallı Çocuklar Kitabının Türkiye’de Sosyal Pediatrinin Gelişim Sürecindeki Yeri Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Dr. Nuriye Peker’in “Zavallı Çocuklar” başlıklı kitabının, sosyal pedi-atrinin ülkemizdeki gelişim sürecindeki yerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Yöntem: Öncelikle Dr. Peker’in tıp eğitimi ve onun sosyal pediatriye yönelmesinde etkili olan unsur ve kişiler incelenmiştir. Akabinde “Zavallı Çocuklar” kitabı, içerik, söylem ve metodolojik açıdan analiz edilmiş, daha sonra kitapta yer alan sosyal pediatriye ilişkin yaklaşımların dönemin ulusal ve uluslararası mevzuatında nasıl yer aldığı irdelenmiştir. Son olarak, “Zavallı Çocuklar” kitap içeriği, 1968 yılında ülkemiz basılmış olan ilk sosyal pediatri ders kitabının yazarı olan Dr. Sabiha Özgür’ün tanımladığı ‘gelişmekte olan ülkelerde sosyal pediatrinin dört ana hedefi’ kapsamında tartışılmıştır. Bulgular: “Zavallı Çocuklar” kitabının yazıldığı dönemde ülkemizde ve dünyada etkin olan ‘nature-nurture’ tartışmasında ‘nature’ kavramının ön planda olduğu göz önünde bulundurulursa, Dr. Peker’in çocuk ile kurulacak kuvvetli hissi bağın sağlığın korunması ve iyileştirilmesi için çok önemli olduğunu kendi klinik deneyimleri ile anlatmış olması özgün bir bulgudur. Dr. Peker’in hastalarına ve ailelerine son derece hakim olması, kitabın tamamında, anne ve babaya karşı yargıdan uzak olması ve çocuk ile etkileşimlerine ilişkin nedensel bir bağ kuruyor olması ise kitaba ilişkin diğer bulgulardandır. Sonuç: Dr. Peker’in, hekimlik yaptığı dönemdeki yaygın anlayışın aksine kendisine getirilen çocuk hastaların sıkıntılarının arkasındakini görebilecek hassasiyet, duyarlılık, zaman ve bilgisinin bulunması, onun çocuk psikiyatristi görüşünü ortaya koymaktadır.

Object: The aim of this study is to Dr. Nuriye Peker's book titled "Zavallı Çocuklar-Poor Children" is to examine comparatively the place of social pediatrics in the development process in our country. Method: First, Dr. Peker's medical education and the factors and people who were influential in her orientation to social pediatrics were examined. Afterward, the book "Poor Children" was analyzed in terms of content, discourse, and methodology, and then it was examined how the approaches to social pediatrics in the book took place in the national and international legislation of the period. Finally, the content of "Poor Children" book has been discussed within the scope of “four main objectives of social pediatrics in developing countries” defined within the first social pediatrics textbook published in our country. Results: Considering that the concept of 'nature' was at the forefront of the 'nature-nurture' debate that was active in our country and in the world at the time the book “Poor Children-Zavallı Çocuklar” was written, it is an original finding that Dr. Peker explained with her own clinical experience that the strong emotional bond to be established with the child is very important for the protection and improvement of health. Other findings related to Dr. Peker’s book are that she has a great command of her patients and their families, that she is far from judgmental towards parents throughout the book, and that she establishes a causal link with her interactions with the child. Conclusion: Dr. Peker's sensitivity, time, and knowledge to see what is behind the problems of the pediatric patients brought to her, contrary to the common understanding during her practice as a physician, reveals her notion of a child psychiatrist.